Egzamin składa się z dwóch części:
1. Pisemnej (pytania zamknięte, pytania otwarte, pytania na uzupełnienie)
2. Odpowiedź ustna – trzy pytania
Dopuszczająca (2)
Na ocenę dopuszczającą uczeń:
– definiuje bezpieczeństwo,
– wymienia rodzaje bezpieczeństwa,
– wymienia wybrane zagrożenia dla bezpieczeństwa we współczesnym świecie,
– wymienia przykłady nadzwyczajnych zagrożeń ,
– wymienia środki alarmowe podstawowe i zastępcze,
– rozróżnia sygnały alarmowe,
– wyjaśnia termin „ewakuacja” i omawia jej znaczenie,
– wymienia główne przyczyny pożarów,
– opisuje zasady postępowania po dostrzeżeniu pożaru,
– wymienia główne przyczyny powodzi
– wyjaśnia, jak należy się zachowywać w czasie powodzi,
– wymienia pogodowe zagrożenia dla bezpieczeństwa człowieka,
– wymienia główne przyczyny wypadków komunikacyjnych,
– wymienia czynności, które należy wykonać, aby ocenić sytuację na miejscu zdarzenia i stosuje tę wiedzę w praktyce,
– wyjaśnia termin „pierwsza pomoc”,
– określa prawny i moralny obowiązek niesienia pomocy poszkodowanym,
– podaje numery alarmowe,
– wyjaśnia pojęcie „nagłe zatrzymanie krążenia”,
– opisuje ogniwa łańcucha przeżycia,
– ocenia bezpieczeństwo miejsca wypadku,
– definiuje pojęcie „resuscytacja krążeniowooddechowa”,
– wylicza przedmioty wchodzące w skład apteczki pierwszej pomocy: samochodowej, turystycznej i domowej,
– wyjaśnia pojęcia: rana, krwotok, opatrunek uciskowy, opatrunek osłaniający,
– wyjaśnia pojęcia: złamanie, zwichnięcie, skręcenie,
– wyjaśnia pojęcia: oparzenie, udar słoneczny, udar cieplny, odmrożenie, wychłodzenie,
– omawia objawy oraz sposób udzielania pierwszej pomocy w przypadkach: zatrucia, tonięcia, porażenia prądem,
– definiuje zdrowie,
– wymienia główne choroby cywilizacyjne.
Dostateczna (3)
Na ocenę dostateczną uczeń opanował materiał na ocenę dopuszczającą oraz dodatkowo:
– wymienia rodzaje i dziedziny bezpieczeństwa państwa,
– wymienia rodzaje i dziedziny bezpieczeństwa państwa,
– wymienia numery alarmowe w Polsce i przypisuje je odpowiednim służbom poszczególnym podmiotom ratowniczym przypisuje odpowiednie zadania,
– wymienia rodzaje komunikatów ostrzegawczych,
– rozróżnia rodzaje i stopnie ewakuacji,
– opisuje sposób zachowania się podczas ewakuacji z budynku,
– rozpoznaje znaki ewakuacyjne i informacyjne,
– zna szkolną instrukcję ewakuacji,
– wyjaśnia, jak gasić zarzewie ognia i odzież płonącą na człowieku,
– opisuje zasady postępowania po opadnięciu wód powodziowych,
– omawia sposoby ochrony przed niszczącymi skutkami upałów, wichury i gwałtownych burz,
– omawia podstawowe zasady postępowania ratownika w miejscu zdarzenia (wypadek komunikacyjny),
– opisuje zasady zachowania się na wypadek: strzelaniny, znalezienia się w sytuacji zakładniczej, ataku bombowego, ataku gazowego, otrzymania podejrzanej przesyłki,
– wyjaśnia pojęcie „stan nagłego zagrożenia zdrowotnego”,
– wymienia czynności, które na miejscu zdarzenia należy podjąć w trosce o bezpieczeństwo: świadka, ratownika, poszkodowanych, miejsca zdarzenia i pozostałych osób,
– wskazuje sposób zabezpieczenia się ratownika w kontakcie z poszkodowanym,
– ocenia stan świadomości poszkodowanego,
– wymienia objawy utraty przytomności,
– ocenia stan poszkodowanego wg schematu ABC,
– stosuje środki ochrony osobistej podczas wykonywania RKO,
– omawia przeznaczenie i podstawowe typy apteczek pierwszej pomocy,
– wykonuje w obrębie kończyny opatrunki uciskowe i osłaniające,
– wymienia rodzaje krwotoków i charakteryzuje je,
– stosuje rękawiczki ochronne podczas opatrywania ran,
– zna i stosuje zasady doraźnego unieruchomienia kości i stawów,
– zakłada temblak,
– demonstruje sposób schładzania oparzonej kończyny,
– omawia objawy oraz sposób udzielania pierwszej pomocy w przypadkach: zawału serca, udaru mózgu, napadu padaczkowego, ciała obcego w oku,
– wymienia czynniki mające wpływ na zdrowie i różnicuje je na takie, które są niezależne od człowieka, i takie, na które ma on całkowity wpływ,
– wymienia główne przyczyny chorób cywilizacyjnych,
Dobra (4)
Na ocenę dobrą uczeń opanował materiał na ocenę dopuszczającą, dostateczną oraz dodatkowo:
– wymienia podmioty odpowiadające za bezpieczeństwo kraju i jego obywateli,
– opisuje geopolityczne położenie Polski,
– wymienia przykłady polskiej aktywności na rzecz zachowania bezpieczeństwa (w ONZ, OBWE, NATO),
– wymienia podmioty działające na rzecz zwalczania skutków zagrożeń i tworzące system ratownictwa w Polsce,
– opisuje sposób zachowania się ludności po ogłoszeniu alarmu lub wydaniu komunikatu ostrzegawczego wymienia sposoby przeciwdziałania panice,
– omawia zasady ewakuacji ludności i zwierząt z terenów zagrożonych,
– rozpoznaje znaki ochrony przeciwpożarowej,
– planuje niezbędne zapasy, które powinien zgromadzić dla swojej rodziny, aby przetrwać kilka dni w sytuacji kryzysowej,
– opisuje praktyczne sposoby przeciwdziałania zagrożeniom podczas intensywnych opadów śniegu oraz ekstremalnie niskich temperatur,
– omawia sposoby zapewnienia bezpieczeństwa poszkodowanym, ratownikowi, osobom postronnym i w miejscu zdarzenia,
– opisuje zasady zachowania się po uwolnieniu substancji toksycznych,
– rozumie konieczność powiadamiania służb porządkowych (policji, straży miejskiej) o podejrzanie zachowujących się osobach lub podejrzanych przedmiotach zauważonych w miejscach publicznych,
– wyjaśnia znaczenie czasu podczas udzielania pierwszej pomocy,
– demonstruje bezpieczny sposób dejmowania rękawiczek jednorazowych,
– poprawnie konstruuje komunikat wzywający pomoc fachową,
– udrażnia drogi oddechowe (rękoczynem czoło–żuchwa),
– sprawdza, czy poszkodowany oddycha,
– zapewnia poszkodowanemu ochronę termiczną,
– umiejętnie stosuje folię NRC,
– wymienia główne przyczyny omdlenia,
– charakteryzuje objawy zwiastujące omdlenie udziela pierwszej pomocy w przypadku omdlenia,
– opisuje znaczenie RKO w akcji ratowniczej,
– wykonuje pełen cykl RKO na manekinie dorosłego i niemowlęcia (samodzielnie i w parze),
– bezpiecznie zdejmuje rękawiczki ochronne,
– demonstruje sposób tamowania krwotoku z nosa,
– opisuje najczęstsze okoliczności urazów kręgosłupa,
– omawia zasady postępowania ratowniczego w przypadkach: oparzeń termicznych, oparzeń środkami chemicznymi, wychłodzenia organizmu i odmrożeń,
– omawia objawy oraz sposób udzielania pierwszej pomocy w przypadkach: zadławienia, omawia schemat postępowania w przypadku zadławienia,
– wyjaśnia zależności między zdrowiem fizycznym, psychicznym, emocjonalnym a społecznym,
– wymienia zachowania prozdrowotne,
– wymienia zachowania szkodliwe dla zdrowia (ryzykowne) i wskazuje te, które szczególnie często występują wśród nastolatków,
– opisuje przewidywane skutki zachowań korzystnych i niekorzystnych dla zdrowia, zarówno te krótko-, jak i długofalowe,
– wyjaśnia wpływ stresu na zdrowie,
– omawia objawy depresji, anoreksji i uzależnień behawioralnych.
Bardzo dobra (5)
Na ocenę bardzo dobrą uczeń opanował materiał na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą oraz dodatkowo:
– definiuje pojęcia ochrony i obrony narodowej,
– omawia historyczną ewolucję modelu bezpieczeństwa Polski,
– omawia wybrane aspekty tego położenia dla bezpieczeństwa narodowego,
– dokonuje podziału zagrożeń ze względu na źródło ich pochodzenia,
– omawia sposób ogłaszania i odwołania alarmów,
– opisuje sposób zaopatrywania w wodę i żywność podczas ewakuacji uzasadnia znaczenie przeciwdziałania panice i podporządkowania się poleceniom służb ratowniczych,
– omawia przeznaczenie podręcznego sprzętu gaśniczego i jego rozmieszczenie np. w szkole,
– uzasadnia bezwzględny nakaz stosowania się do poleceń służb ratowniczych i sanitarnych w czasie powodzi,
– opisuje zagrożenia towarzyszące tym wypadkom,
– omawia genezę i formy współczesnych aktów terroru,
– opisuje przyczyny i okoliczności prowadzące do szybkiego pogorszenia stanu zdrowia lub zagrożenia życia,
– opisuje wybrane sposoby transportu osób przytomnych i nieprzytomnych,
– układa poszkodowanego nieprzytomnego, ale oddychającego w pozycji bezpiecznej,
– omawia algorytm ratowniczy RKO u dorosłych i dzieci,
– wymienia warunki i czynniki zapewniające realizację RKO na wysokim poziomie skuteczności,
– opisuje zasady doboru i przechowywania składników apteczki pierwszej pomocy proponuje improwizowane środki opatrunkowe, zależnie od rodzaju zranienia,
– wykonuje opatrunek zależnie od miejsca zranienia (inne niż kończyna),
– omawia pryncypialne zasady postępowania w przypadku podejrzenia urazów kręgosłupa,
– proponuje skuteczne sposoby zapobiegania oparzeniom, ze szczególnym uwzględnieniem środowiska domowego i małych dzieci,
– omawia objawy oraz sposób udzielania pierwszej pomocy w przypadkach: ukąszenia, użądlenia,
– wykonuje na manekinie rękoczyny ratunkowe w przypadku zadławienia,
– wymienia przykłady działań zapobiegających zadławieniu u małych dzieci,
– określa rzetelne źródła informacji o zdrowiu oraz świadczeniach i usługach medycznych oraz inne, istotne działania, sprzyjające jego prawidłowemu funkcjonowaniu w środowisku przyrodniczym i społecznym,
– proponuje zestaw działań łagodzących skutki stresu.
Celująca (6)
Na ocenę celującą uczeń opanował materiał na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą, bardzo dobrą oraz dodatkowo:
– opisuje rolę organizacji międzynarodowych w zapewnieniu bezpieczeństwa Polski,
– omawia sposoby przeciwdziałania zagrożeniom,
– charakteryzuje działanie i zadania systemu wykrywania skażeń i alarmowania,
– opisuje sposób obsługi gaśnic i hydrantu wewnętrznego,
– wymienia zadania państwa w zakresie ochrony przeciwpowodziowej,
– opisuje zasady kodowania informacji na tablicach ADR,
– wyjaśnia rolę układów: krążenia, nerwowego, oddechowego w utrzymaniu podstawowych funkcji życiowych,
– podaje przykład aplikacji na telefon pomocnej w udzielaniu pierwszej pomocy,
– wyjaśnia mechanizm niedrożności dróg oddechowych u osoby nieprzytomnej,
– wyjaśnia, kiedy można zastosować odwrócony schemat CAB,
– opisuje działanie i obsługę automatycznego defibrylatora zewnętrznego przedstawia zalety zastosowania AED w akcji ratowniczej,
– podaje przykłady zapobiegania urazom w domu, w pracy, podczas rekreacji i w sporcie,
– omawia sposoby zapewnienia bezpieczeństwa ratownika w wymienionych wypadkach,
– wymienia wyznaczniki stanu ludzkiego organizmu i opisuje sposoby ich kontrolowania,
– analizuje i ocenia własne zachowania i możliwości związane ze zdrowiem proponuje indywidualny plan żywieniowy, treningowy, program aktywnego wypoczynku,
– proponuje sposoby zapobiegania chorobom cywilizacyjnym.
